19 Aralık 2016 günü, Ankara’da Rus Büyükelçinin öldürülmesi, gerek zamanı, gerek seçilen kişi, gerekse cinayeti işleyen kişinin kimliği dolayısıyla büyük yankı uyandırdı.

            Cinayette ilk dikkati çeken nokta, zamanlama olarak Türk-Rus ilişkilerinin normalleşmeye başladığı döneme rastlamasıdır. Kuşkusuz burada normalleşen ilişkilerin kimleri rahatsız etmiş olabileceği ayrıntısıyla analiz edilmelidir. Rusya Devlet Başkanı Putin’in "Rus Büyükelçiye yapılan saldırı, Türkiye ve Rusya'nın Suriye'de ilerlettiği iyi ilişkilere yönelik bir provokasyondur. Rus Büyükelçiye yapılan saldırıya verilecek cevap, terörizme karşı savaşı güçlendirmektir" şeklindeki analizi Rus tarafının olayı doğru düzlemde değerlendirdiğini göstermektedir.

Cinayette dikkati çeken ikinci nokta, cinayeti işleyenin kimliği ile ilgilidir. Cinayeti işleyenin polis olması,daha da önemlisi FETÖ terör örgütü ile olan bağlantıları olaya başka bir boyut kazandırdı. İlk boyut FETÖ terör örgütünün bazı uyuyan hücrelerinin devletin içinde aktif görevlerde bulunmaya devam ettiği gerçeğidir. İkincisi ise daha önce düşürülen Rus uçağı ile hedeflenen amaç ile bu cinayetin amacının aynı olduğu yönündeki haklı analizlerdir. Nitekim bir Rus yetkili, “Uçağımızı düşürenler ile suikastı düzenleyenler aynı yapıdan” demesi iki olay arasındaki benzerliği göstermektedir.

            Kuşkusuz bir diğer önemli noktada FETÖ terör örgütü mensuplarının içinde bulundukları Örgüte ölümüne sadık olmalarıdır. Bu durumları kuşkusuz Haşhaşi militanlara benzemektedir. Bu bağlılıklarının dini motivasyonla beslendiği açıktır. Bu noktada Alamut Kalesi’inde konumlanan Haşhaşiler olarak anılan militanların örgütlenme biçimiyle FETÖ terör örgütü arasındaki sosyolojik benzerlik önemlidir. Hasan Sabbah önderliğince oluşturulan ve Nizari İsmaililiğini temel alan Batıni örgüt, gizli örgütlenmesi, mücadele ettiği ülkelerin bürokrasisine elemen yerleştirmesi, elemanların verilen emri yerine getirene kadar kendilerini gizlemeleri, emir geldiğinde de ölümüne verilen emri yerine getirme çabaları ile öne çıkmıştır. FETÖ terör örgütünün örgütlenmesi, oluşturduğu dini motivasyon, militanların örgüt liderine olan ölümüne sadakati kuşkusuz Haşhaşileri hatırlatmaktadır. Haşhaşi militanları yaptıkları eylemler ile cennete ulaşacaklarına inanırken, FETÖ militanları da aynı gerekçelerle hareket etmektedirler.

            Kuşkusuz cinayeti işleten güç kaos ortamı yaratmak istemektedir. Kaos ortamı iç karışıklıklar yaratarak normal karar alma süreçlerini etkiler. Rasyonel karar alma yerini duygusal karar alma ortamına bırakır. Bu durum hata oranını artıran bir faktör olarak öne çıkar. Cinayet, Türkiye’yi karıştırıp yönetilemez bir ülke haline getirmeyi amaçlamaktadır.

            Cinayetin Rusya, İran ve Türkiye arasında yürütülen Suriye politikalarının, Suriye üzerinde çıkarları olan diğer güçleri zor durumda bırakmasına bir tepki olarak gerçekleştirildiği açıktır. Bu cinayeti Gülen Çetesi üzerinden Amerikan’ın arka planda desteklediği açıktır. Öyle görülüyor ki, FETÖ’nün İran ve Rusya karşıtlığının altında,15 Temmuz kalkışmasında olduğu gibi işbirliği yaptığı Amerika’nın çıkarları vardır.

            Olayın bir diğer boyutu da devlet içinde yuvalanan FETÖ militanların bunca temizliğe karşın hala istenilen düzeyde başarılamadığıdır. Temel hareket noktası kendini gizlemek olan ve bu konuda uzmanlaşan kişilerin kolayca temizlenmesi mümkün görünmüyor. Bundan dolayı ileride daha fazla ses getirecek cinayetler işleyebilirler. Öyle görülüyor ki, devlet içindeki FETÖ mensupları tam manasıyla temizlenmedikçe bu tür eylem riski devam etmektedir.

            Cinayeti işleyen Mevlüt Mert Altıntaş adlı Çevik Kuvvet mensubunun FETÖ dershanelerinde okuması, 15 Temmuz’dan bir gün önce izne ayrılması, FETÖ ile bağlantısını göstermektedir. Bu durum hem FETÖ’nün uluslararası gücünü, hem de hala eylem yapabilecek bir konumda olmasını göstermektedir. Öyle görülüyor ki, FETÖ ile mücadele uzun soluklu bir mücadele olacaktır. Kuşkusuz bu tür cinayetler çok sayıda gücün bileşkesi şeklinde de ortaya çıkmış olabilir.

            Cinayetin tüm bileşenleriyle açıklığa kavuşturulması hayati derecede önem taşımaktadır. Şimdilik Türk ve Rus yetkililerin yaptığı açıklamalar, cinayetin amacı ile ilgisi hedefler konusunda bilgi sahibi olduklarını göstermektedir. Bu anlamda cinayeti işleyenler amaçlarına ulaşamamış gözükmektedir. Ancak istedikleri amaca dönük başka eylemler düzenlemeleri uzak ihtimal değildir.